Wrocław/ Noblista prof. Krausz z tytułem doktora honoris causa Politechniki Wrocławskiej
Prof. Ferenc Krausz, dyrektor Instytutu Optyki Kwantowej Maxa Plancka, twórca fizyki attosekundowej i laureat Nagrody Nobla z fizyki w 2023 r. odebrał w piątek tytuł doktora honoris causa Politechniki Wrocławskiej. W stolicy Dolnego Śląska uhonorowano go też za współpracę z tutejszą uczelnią.
W przesłanym przez uczelnię komunikacie podkreślono, że tytuł nadany węgierskiemu badaczowi to wyraz uznania dla jego wybitnych osiągnięć w światowej nauce.
„W szczególności za opracowanie przez prof. Krausza metod eksperymentalnej generacji i pomiaru impulsów światła o attosekundowych czasach trwania do badania dynamiki elektronów w materii. Ponadto doceniono jego wieloletnią i bliską współpracę ze środowiskiem naukowym Politechniki Wrocławskiej” - czytamy komunikacie.
Promotor doktoratu honoris causa prof. Rafał Walczak, dziekan Wydziału Elektroniki, Mikrosystemów i Fotoniki przypomniał, że listopadzie 2023 r. prof. Krausz był gościem Interdyscyplinarnego Seminarium Naukowego Politechniki Wrocławskiej i wygłosił wykład „Attosecond Science: From Speeding Up Electronics to Probing Human Health”.
Wizyta naukowca była wówczas połączona z oficjalnym rozpoczęciem działalności na Politechnice Wrocławskiej specjalnej grupy badawczej w ramach prestiżowego programu Max Planck Partner Group.
„Prof. Ferenc Krausz jest zatem głęboko i autentycznie zainteresowany długoterminową kontynuacją i ożywieniem współpracy zwłaszcza w dziedzinie laserów generujących ultrakrótkie impulsy w zakresie średniej podczerwieni. Jego pasją od lat jest wykrywanie komórek nowotworowych w osoczu z wykorzystaniem właśnie tych ultrakrótkich impulsów laserowych. Jeśli ten program się powiedzie, będzie to kolejny krok milowy światowej nauki, niewątpliwie wart kolejnego Nobla” - powiedział cytowany w komunikacie prof. Walczak.
W trakcie uroczystości prof. Krausz wygłosił wykład „Basic research addressing greatest challenge of our time”.
„Bardzo dziękuję za to wyróżnienie. To dla mnie wielka przyjemność i honor. W swoim wystąpieniu chciałbym poruszyć temat przyszłości Europy i jej konkurencyjności w zakresie badań i innowacji. (...) Moja prezentacja to też pochwała badań podstawowych, które są jedynym działaniem człowieka prowadzącym do przełomowych odkryć, mogących w fundamentalny sposób wpłynąć na nasze życie” - powiedział prof. Krausz.
Prof. Ferenc Krausz urodził się w 1962 r. w węgierskim mieście Mór. Jest absolwentem Uniwersytetu Technicznego w Budapeszcie, gdzie w 1985 r. skończył studia inżynierskie na kierunku elektrotechnicznym.
W 1991 r. ukończył studia doktoranckie z fizyki laserowej na Uniwersytecie Technicznym w Wiedniu. W 1999 r. został profesorem zwyczajnym. W 2003 r. został mianowany dyrektorem Instytutu Optyki Kwantowej Maxa Plancka (MPQ) w Garching. W październiku 2004 r. został profesorem na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Ludwika i Maksymiliana w Monachium. Od tego momentu kieruje tamtejszą Katedrą Fizyki Eksperymentalnej – Fizyki Laserów.
Jako pierwszy na świecie wygenerował i zmierzył pojedyncze impulsy świetlne o czasie trwania w skali attosekundowej (jedna attosekunda to 10 do potęgi -18 s). Opracowany eksperyment pozwala obserwować ruchy elektronów wewnątrz atomów, co w 2002 roku zostało uznane przez czasopisma naukowe „Nature” i „Science” jako jedno z najważniejszych osiągnięć w nauce. Pomiary te pozwoliły na nowo spojrzeć na fizykę atomową i fizykę ciała stałego.
Wraz z Paulem Corkumem są uznawani za twórców tak zwanej fizyki attosekundowej, za co w 2015 r. otrzymali nagrodę Thomson Reuters Citation Laureate.
W 2022 r. otrzymał razem z Anne L'Huillier i Paulem Corkumem dwa ważne wyróżnienia: Wolf Prize in Physics „za pionierski wkład w naukę o ultraszybkich laserach i fizykę attosekundową” oraz BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award in Basic Sciences.
3 października 2023 r. prof. Ferenc Krausz, wspólnie z Anne L´Huillier oraz Pierrem Agostinim otrzymali Nagrodę Nobla z fizyki za eksperymentalne metody generujące attosekundowe impulsy światła dla celów badania dynamiki elektronów w materii.(PAP)
ros/ bar/