Sejm/ komisje za projektem ws. planów adaptacji do zmian klimatu dla mniejszych miast
Sejmowe komisje opowiedziały się we wtorek za przyjęciem rządowego projektu nowelizacji ustawy Prawo ochrony środowiska. Projekt zakłada m.in. m.in. wprowadzenie obowiązku przygotowania planów adaptacji do zmian klimatu dla mniejszych miast.
We wtorek odbyło się pierwsze czytanie projektu nowelizacji ustawy Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw. Komisje Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa oraz Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej opowiedziały się za przyjęciem rządowego projektu. W toku prac komisji przyjęto też kilka poprawek, głównie legislacyjnych, redakcyjnych i ujednolicających.
Projekt przewiduje, że miasta o liczbie mieszkańców równej i większej niż 20 tys. będą musiały obligatoryjnie przygotować plany adaptacji do zmian klimatu. Aglomeracje te będą musiały również uwzględnić aspekt adaptacji do zmian klimatu w dokumentach strategicznych, w tym dotyczących planowania przestrzennego miast. Miasta, które mają co najmniej 20 tys. mieszkańców i do tej pory jeszcze nie mają opracowanych planów adaptacji, będą musiały je opracować i przyjąć do 2 stycznia 2028 roku.
Plany mają być opracowywane przy zapewnieniu możliwości udziału społeczeństwa i będą aktami prawa miejscowego uchwalanymi przez rady miejskie. Składową miejskiego planu adaptacji ma być koncepcja zazieleniania miasta (zwiększanie powierzchni terenów zieleni) oraz koncepcja zagospodarowania wód opadowych i roztopowych. Plany mają być aktualizowane raz na sześć lat.
Z nowych przepisów wynika, że wprowadzone zostaną dodatkowe regulacje, które miałyby chronić tereny zieleni przed tzw. betonozą lub tereny zieleni "dzikiej", które spełniają funkcje retencyjne.
W ocenie skutków regulacji (OSR) projektu wskazano, że nowe przepisy mają również pozwolić na uwzględnienie komponentu klimatyczno-środowiskowego w strategiach rozwoju gmin, ponadlokalnego, województw, związku metropolitalnego oraz kraju. "Korzyścią będzie zobowiązanie samorządu województwa i związku metropolitalnego do tworzenia warunków dla prowadzenia działań na rzecz ochrony klimatu oraz działań adaptacyjnych, zmniejszających podatność na zmiany klimatu" - dodano.
Projektowane przepisy zobowiążą też miasta, które mają już miejskie plany adaptacji, do wdrażania wniosków wynikających z tych planów w kontekście zagospodarowania przestrzennego.
Nowela ma pozwolić również na realizację jednego z kamieni milowych KPO poprzez wprowadzenie przepisów mających na celu przyśpieszenie procesu zielonej transformacji miast w Polsce. "Proponowanym rozwiązaniem jest stworzenie trwałego, systemowego rozwiązania instytucjonalnego na rzecz wsparcia zielonej transformacji obszarów miejskich. Celem ustawy jest zwiększenie możliwości oferowanego wsparcia Funduszu Rozwoju Regionalnego (FRR) o działania na rzecz zielonej transformacji w miastach" - wskazano w OSR.
Nowe przepisy w ramach nowelizacji ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju wprowadzą definicję zielonej transformacji. Ma to być "proces prowadzący do zwiększania neutralności klimatycznej, przy jednoczesnej dbałości o jakość środowiska przyrodniczego i nie ograniczający potencjału do rozwoju społeczno-gospodarczego".
Nowela ma też usprawnić dwa programy antysmogowe - "Czyste Powietrze" oraz "Stop Smog".
W przypadku tego pierwszego chodzi o doprecyzowanie sposobu ustalania wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu z gospodarstwa rolnego na potrzeby wydania zaświadczenia o dochodach, które jest konieczne do wnioskowania o wyższe dotacje z NFOŚiGW.
Drugi program ma być bardziej atrakcyjny dla gmin m.in. poprzez uproszczenie jego obsługi oraz likwidację kryterium majątkowego. Projekt przewiduje zwiększenie kwoty na realizację przedsięwzięcia niskoemisyjnego z 53 tys. do 106 tys. zł. Zwiększeniu ulec ma też poziom finansowania inwestycji z budżetu państwa z 70 do 90 proc. Jednocześnie zmniejszy to wkład własny gminy z 30 do 10 proc. W przypadku największych miast (powyżej 100 tys. mieszkańców) wkład będzie musiał być większy niż 10 proc.
W nowych przepisach pojawi się też delegacja do wydania rozporządzenia ws. wymagań jakościowych dla paliw biomasowych wprowadzanych do obrotu z przeznaczeniem do użycia w sektorze bytowo-komunalnym, czyli spalanych w domowych kotłach. Jak wyjaśniono, wymagania jakościowe pojawią się dla: biomasy pozyskanej z drzew i krzewów w postaci peletu lub brykietu; biomasy roślinnej z rolnictwa w postaci brykietu lub peletu; biomasy pozyskanej z drzew i krzewów w postaci zrębki drzewnej lub drewna kawałkowego.
Zgodnie z OSR projektowana nowela ma również usprawnić realizację programów i projektów z zakresu ochrony środowiska wdrażanych przez powiaty, gminy oraz NFOŚiGW i wojewódzkich funduszy ochrony środowiska. (PAP)
bpk/ drag/