Naukowcy od dawna wiedzieli, że światło ma duże znaczenie dla zdrowia sercowo-naczyniowego i reguluje procesy biologiczne. Wcześniejsze badania wykazały na przykład wzrost liczby zawałów mięśnia sercowego podczas ciemniejszych miesięcy zimowych we wszystkich stanach USA, w tym w miejscach najbardziej nasłonecznionych, takich jak Arizona, Hawaje i Kalifornia. Czas działania światła nie był przy tym tak ważny, jak jego natężenie.
Specjaliści z University of Colorado Anschutz Medical Campus przez tydzień poddawali myszy działaniu intensywnego światła. Dzięki temu serca gryzoni po zawale były uszkodzone w znacznie mniejszym stopniu, w porównaniu z "ciemną" grupą kontrolną.
Jak wynika z dalszych badań, ochronne działanie światła ma związek z genem PER2, aktywnym w części mózgu odpowiedzialnej za rytmy okołodobowe.
Amplifikując gen PER2 (czyli zwiększając liczbę kopii genu za pomocą światła) naukowcy odkryli, że chroni on układ sercowo-naczyniowy przed skutkami obniżenia poziomu tlenu, takimi jak niedokrwienie mięśnia sercowego. Ponadto światło zwiększa w sercu poziom adenozyny, substancji chemicznej, która odgrywa rolę w regulacji przepływu krwi.
Jednak w przypadku niewidomych myszy nie zaobserwowano ochronnego działania światła na układ sercowo-naczyniowego - co wskazuje na potrzebę percepcji światła za pośrednictwem wzroku.
Kolejne badania dotyczyły grupy zdrowych ochotników. Osoby te były przez pięć kolejnych dni po 30 minut dziennie wystawione na działanie intensywnego światła o natężeniu 10 000 luksów (odpowiada to światłu dziennemu na zewnątrz, ale nie bezpośredniemu światłu słonecznemu). Od uczestników pobierano również próbki krwi.
Podobnie jak u myszy, również u ludzi terapia światłem zwiększyła poziomy PER2. Znacznie zmniejszył się poziom trójglicerydów w osoczu. Ogólnie rzecz biorąc, naświetlanie poprawiło metabolizm.
Zdaniem autorów pacjenci mogliby potencjalnie skorzystać z ochronnego działania silnego światła. Jeśli taka terapia zostałaby przeprowadzona na przykład na tydzień przed operacją wysokiego ryzyka (kardiochirurgiczną lubi niekardiochirurgiczną), mogłaby zapewnić ochronę przed potencjalnie śmiertelnym uszkodzeniem mięśnia sercowego. Być może uda się również opracować leki dające podobny efekt zapobiegawczy. Konieczne są jednak dalsze badania z udziałem ludzi. (PAP)
Autor: Paweł Wernicki
pmw/ zan/